تشریح ساختار برگ
رایش جوانه برگ یا برگ روی ساقه
آرایش جوانه برگ یا برگ گیاهان گلدار روی ساقه دارای نظم معینی است که در اصطلاح آن را فیلوتاکسینامند. چنانکه گفته شد، برگها در محل گرهها به ساقه متصلاند. در بعضی موارد، رشد میانگرهی ساقه بسیار کاهش مییابد و چنین به نظر میرسد که برگها در مجاورت سطح زمین به یک ناحیه اتصال دارند. برگهایی که به چنین وضعی قرار گرفتهاند، «طوقهای» یا «ریشهای» نامیده میشوند و در مقابل آنها برگهای «ساقهای» هستند که روی ساقه قرار گرفتهاند و توسط میانگرههایی که طول قابل ملاحظهای دارند از یکدیگر جدا میشوند. یک گیاه ممکن است دارای هر دو نوع برگ طوقهای و ساقهای باشد.
آموزش جامع ICDL 2013 فارسی، در کامپیوتر کمربند مشکی بگیرید!
طرز قرار گرفتن برگهای ساقهای در طول ساقه بر سه نوع است:
الف) برگهای متقابل
ـ در تعدادی از گونهها نحوه قرار گرفتن برگها به صورتی است که در هر گره دو برگ روبهروی هم قرار گرفته باشند
ب) برگهای فراهم
ـ اگر در هر گره بیش از دو برگ وجود داشته باشد، این نوع آرایش را فراهم گویند
ج) برگهای متناوب
ـ هنگامی که در هر گره شاخه فقط یک برگ دیده شود، آرایش برگها روی شاخه یا ساقه مارپیچی است و در اصطلاح متناوب گفته میشود.
ساختار درونی برگ
تمام بافتهای برگ (بشره، پارانشیم پوستی، دستههای آوندی) با بافتهای مربوطه ساقه ارتباط مستقیم دارند، بنابراین برگ زایده جانبی ساقه است. اما برگ به جای تقارن محوری، دارای تقارن دوطرفی است.
دمبرگ
تمام سطح دمبرگ از بشره پوشیده شده که امتداد بشره ساقه است و درون آن پارانشیمی وجود دارد که رگبرگها از میان آن میگذرند. آوندهای چوب ـ آبکش با همان وضعی که در ساقه قرار دارند (آوندهای آبکشی در خارج و آوندهای چوبی در داخل) وارد برگ میشوند. در نتیجه آوندهای آبکشی در پایین و آوندهای چوبی آنها در بالای آوندهای آبکشی قرار میگیرند. علاوه بر آوندها، یاختههای فیبری نیز در رگبرگ وجود دارند.
پارانشیم دمبرگ از نوع پارانشیم کلروفیلی است که یاختههایش به موازات محور اندام دراز شدهاند. غالباً دستههای کلانشیمی زیر بشرهای در آن تمایز یافتهاند که به دمبرگ استحکام و انعطاف لازم را میبخشند.
در برش عرضی پهنک سه نوع بافت اصلی دیده میشود:
1) بشره در هر دو سطح بالایی و پایینی برگ: لایه بشره تمامی سطح برگ را میپوشاند و به بشره شاخهای که برگ بر روی آن واقع شده متصل میشود.
2) مروفیل : پارانشیمی است که فضای بین بشره زبرین و زیرین برگ را پر میکند، یاختههای مزوفیل حتی پس از بلوغ دارای دیواره نازک و هستهاند.
3) رگبرگها یا دستههای آوندی: رگبرگها رشتههایی آوندی و ادامه رشتههای آوندی دمبرگ هستند که شبکه گستردهای را در مزوفیل تشکیل میدهند. رگبرگهای اصلی غالباً در سطح پهنک برجستهاند و همان تشکیلات دمبرگ در آنها دیده میشود.
تغییر شکل برگ
برگ ممکن است غیر از نقشهای اصلی خود، اعمالی به منظور سازش با محیط انجام دهد. در این صورت گاهی به نحوی کاملاً محسوس شکل ظاهری و ساختار تشریحی آن تغییر میکند و به صورت پولک، تیغ (خار) و غیره درمیآید.
منبع:زست
پاسخی بگذارید